Lasy na terenie miasta Włocławek
Lasy pokrywają ok. 26% terenu miasta, stanowiąc zwartą otulinę, głównie od strony południowej. Miasto ze swym zainwestowaniem urbanistycznym wkracza w tę otulinę, pozostawiając szerokie pasma lasu, oddzielając nimi osiedle „Południe” od osiedla „Michelin”. Niestety, otulina leśna nie łączy się z terenami zieleni miejskiej, parkami i skwerami pozostawiając wiele połaci terenów nie porośniętych zielenią wysoką.
Łączna powierzchnia lasów na terenie Włocławka wynosi ok. 2 300 ha, co stanowi 26% powierzchni miasta – jest to wartość większa od lesistości województwa kujawsko–pomorskiego, które wynosi 22,6 %. Lasy państwowe, komunalne i prywatne granicząc bezpośrednio, czy pośrednio ze sobą tworzą większe lub mniejsze kompleksy leśne, stanowiąc dość zwartą otulinę aglomeracji włocławskiej.
W większości lasy w granicach miasta znajdują się pod zarządem Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe tworzących Nadleśnictwo Włocławek. W skład nadleśnictwa wchodzi 15 leśnictw i jedno gospodarstwo szkółkarskie położonych na terenach o łącznej powierzchni ok. 25 000 ha, z czego w granicach administracyjnych Włocławka leży ok. 2 000 ha obejmujących zasięgiem 7 leśnictw: Brześć Kujawski, Brzezie, Dębice, Poraza, Rybnica, Szpetal i Wikaryjskie.
Ok. 74 ha powierzchni miasta zajmują lasy prywatne, które są formą najbardziej rozdrobnioną, stanowiąc własność 115 podmiotów prywatnych, w działkach nie przekraczających 3 hektary.
Trzecią grupę lasów miejskich (w granicach miasta) stanowią lasy komunalne (gminne) miasta Włocławek, o łącznej powierzchni 201,44 ha. Rozmieszczone są w 11 kompleksach zwanych uroczyskami:
Uroczyska „Leopoldowo”, „Krzywa Góra” i „Korabniki” położone są w strefie ochronnej i w otoczeniu Zakładów Azotowych „Anwil”. Uroczyska „Dąbrówka” i „Łęg” położone są w części wschodniej miasta w otoczeniu nieistniejących już Zakładów Mechanicznych „Ursus” oraz wzdłuż Alei Kazimierza Wielkiego. Uroczysko „Szpetal” położone jest, w odróżnieniu od pozostałych, w prawobrzeżnym Włocławku. Pozostałe kompleksy tj. „Zazamcze”, „Świech”, „Przy cmentarzu” i „Wysoka” położone są w strefie śródmiejskiej. Uroczysko „Michelin” posiada zaledwie 0,05 ha powierzchni, otoczony jest terenami zadrzewionymi.
Dominującym gatunkiem drzewostanów jest sosna pospolita rosnąca na siedliskach borowych, większość drzewostanów znajduje się w przedziale wiekowym 100 – 160 lat.
Nadzór nad gospodarką leśną na terenie lasu komunalnego sprawuje Prezydent Miasta Włocławek, a czynnościami administracyjno-gospodarczymi związanymi z całokształtem gospodarki leśnej zajmuje się Miejski Zakład Zieleni i Usług Komunalnych we Włocławku.
Całoroczny zakres prac prowadzonych na terenie lasu komunalnego.
Hodowla lasu:
Ochrona lasu:
Ochrona przeciwpożarowa:
Zagospodarowanie turystyczne:
Prace porządkowe:
Utrzymanie zimowe:
Odśnieżanie dróg leśnych i chodników przylegających do terenów leśnych, odśnieżanie drogi dojazdowej oraz terenu Leśniczówki Dąbrówki, dróg spacerowych oraz powierzchni Pomnika Obrońców Wisły 1920 r.
Gospodarka drewnem:
„Produktem ubocznym” zabiegów selekcyjnych, sanitarnych i przygodnych /czyszczenia, trzebieże, cięcia przygodne/ wykonywanych na terenach leśnych i zadrzewionych jest surowiec drzewny, który zwożony jest do miejskiego magazynu drewna mieszczącego się w Leśniczówce Dąbrówce. Ponadto do magazynu trafia wszelkie drewno pozyskiwane na terenach gminnych.
Drewno klasyfikowane jest w grupy sortymentowe, układane w stosy wymiarowe, cechowane i numerowane z przeznaczeniem do dalszego zbytu.
Gmina Miasto Włocławek corocznie przekazuje nieodpłatnie 150 metrów przestrzennych drewna opałowego z przeznaczeniem dla podopiecznych Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie we Włocławku.
Edukacja ekologiczna
Miejski Zakład Zieleni i Usług Komunalnych we Włocławku jako jednostka miejska posiada w swoim statucie zapis o prowadzeniu edukacji ekologicznej. W Leśniczówce Dąbrówce przyjmowane są grupy dzieci i młodzieży, zapraszamy zorganizowane grupy, młodzież szkół podstawowych i średnich, w celu przeprowadzania lekcji przyrody czy biologii, a także pogadanek na tematy leśne czy związane z ogólnie pojętą tematyką ekologiczną.
Zagrożenia dla lasu
Lasy komunalne najbardziej zagrożone są ze strony człowieka, dla którego potrzeb las ten został przeznaczony. Szkody te trudne są do zwalczania i przejawiają się od niekorzystnego wyglądu estetycznego lasu /przypadki wandalizmu/ aż po całkowite zniszczenie.
Dużym problemem jest zaśmiecanie terenów leśnych przez przebywających tam mieszkańców Włocławka; corocznie zbieranych i wywożonych jest z jego terenu ok. 25 ton zanieczyszczeń.
Wybierając się do lasu na wycieczkę pieszą czy rowerową oczekujemy, że będzie to czas relaksu i wypoczynku, ale niekiedy wyprawy tę mogą uprzykrzyć piętrzące się między drzewami stosy śmieci; nie podrzuciły ich zwierzęta, dla których las jest domem, podrzuciliśmy je my, ludzie, którzy jesteśmy tam tylko gośćmi.
Apelujemy, by nie zaśmiecać lasów, jak również nie być obojętnym na takie zachowanie. W przypadku zauważenia faktu zaśmiecania terenów leśnych, bądź istnienia nielegalnych wysypisk w lasach prosimy o przekazanie takiej informacji do MZZiUK, Straży Miejskiej lub na Policję.
Największym zagrożeniem ze strony człowieka są pożary, przeważnie występujące w okresie wiosenno-letnim. W lasach występują wtedy znaczne ilości łatwopalnych materiałów w postaci opadłych liści, chrustu i suchej roślinności dna lasu. W miarę rozwoju roślinności runa leśnego, mniej podatnego na zapalenie dzięki znacznej zawartości wody, zagrożenie pożarowe maleje. Najwyższą zapalność ściółki leśnej notuje się w kwietniu przy jej wilgotności 20-40%.
Obszar, na którym leżą lasy komunalne zakwalifikowany został do I /najwyższej/ kategorii zagrożenia pożarowego, dlatego też kładzie się szczególny nacisk na ochronę przeciwpożarową. W okresie od początku kwietnia do końca września w dni dużego zagrożenia pożarowego /III stopień/ na terenach lasu komunalnego oraz terenach zadrzewionych uruchamiany jest system gotowości do podejmowania działań i zabezpieczenie techniczne w postaci pracowników MZZiUK, których celem jest ewentualne ugaszenie pożaru, przejęcie od Straży Pożarnej oraz zabezpieczenie i dozorowanie pożarzyska.
Siedziba leśniczego oraz punkt alarmowo-dyspozycyjny mieści się w Leśniczówce Dąbrówce, tam też zlokalizowana jest baza sprzętu przeciwpożarowego.
Odrębnym tematem są tzw „tereny zadrzewione” porośnięte drzewostanami z gatunkami lasotwórczymi; ich łączna powierzchnia na terenie miasta wynosi ok. 35 ha.
Częścią terenów zadrzewionych, o powierzchni 19,21 ha, Miejski Zakład Zieleni i Usług Komunalnych zajmuje się w zakresie utrzymania czystości, prac sanitarnych oraz zabezpieczenia przeciwpożarowego:
Na pozostałych terenach MZZiUK zabezpiecza je tylko pod względem przeciwpożarowym.